1-پوست :
رنگ:رنگ پوست بیشتر نوزادان به علت تجمع گلبولهای قرمز وکمی چربی زیر پوست پررنگ به نظر میرسد.
کبودی:لبها ،دستها وپاهای نوزاد به علت نارس بودن گردش خون انتهایی کبود به نظر میرسد. این پدیده در48-24ساعت اول طبیعی است.
یا رنگ پریدگی: Pallor
رنگ پریدگی نوزادان به علت کم خونی ایجاد می شود.
در آسیب سیستم اعصاب مرکزی رنگ پریدگی یا کبودی دیده میشود.
معمولا رنگ خاکستری دلیل بر عفونت است.
علامت هارلکوئین:
به علت ناقص بودن گردش خون نوزاد وقتیکه به یک طرف خوابیده قرمز به نظر میرسد این حالت گذراست و باتغییر وضیت برطرف میشود
ورنیکس کازئوزا
چربی سفید پنیری شکل که سطح پوست راپوشانده رنگ ورنیکس بسیار مهم است ونشانگر وضیت مایع آمنوتیک است.
لانگو
موهای کرک مانند بدن نوزاد را گویند.نوزاد39-37 لانگوی بیشتری نسبت به نوزاد40هفته دارد.لانگو بعد2 هفتگی کاملا ازبین می رود.
پوسته ریزی:
طی 24ساعت اول پوست اکثرنوزادان خشک می شود این حالت طبیعی است و میتوان از لوسیون و چرب کننده استفاده کرد.
تورگورپوست :
پوست درصورت مایع گیری کافی نوزاد،دارای الاستیسته طبیعی است.در کم آبی تورگور ضعیف است.
سیستم تنفس:
اولین سیستمی که هنگام تولد نوزاد شروع به کار میکند سیستم تنفس میباشد.در دوران جنینی تنفس به عهده ی جفت میباشد که با قطع جفت ریه ها فعال میشوند وکار تنفس را انجام میدهند.تعداد تنفس 60-30 و از نوع سطحی و شکمی است که با استفاده از دیافراگم که عضله ی اصلی تنفس است صورت میگیرد.
محرک های تنفس:
1-محرک مکانیکی:وقتی نوزاد از کانال زایمان عبور میکند به علت تحت فشار قرار گرفتن ریه ها ،مایع موجود در انها تخلیه میشود در کودکانی که با عمل سزارین متولد میشوند این محرک وجود ندارد .
2-محرک شیمیایی:به دنبال قطع خون جفت سطح اکسیژن خون افت نموده،دی اکسید کربن افزایش یافته و میزان ph کم میشود که باعث تحریک مرکز تنفس در بصل النخاع میگردد.
3-محرک حرارتی:هنگام تولد ،نوزاد با ترک محیط گرم رحم وارد محیط سردی شده و تغییر سریع درجه حرارت باعث ایجاد لرزش ناگهانی در نوزاد میشود و این تحریکات حسی از طریق گیرنده های پوستی به مرکز تنفس منتقل میشود.
4-محرک فیزیکی:اگر با وجود تحریکات بالا نوزاد تنفس نکند از این محرک استفاده میشود مثل زدن ضربه به کف پا که بالاترین لمس را دارد و باعث تحریک اعصاب و در نهایت تحریک تنفس میشود.
تغییرات دستگاه گردش خون
اهميت گردش خون كمتر از تنفس نيست ولي اكثرا“تغييرات اين سيستم به تدريج رخ مي دهد.
گردش خون محيطي نوزاد تا اندازهاي كند است؛ به همين دليل مختصر حالت سيانوزي در انتهاي دست ها و پاها و اطراف دهان ديده مي شود.
پرستار بايد توجه داشته باشد اين حالت فقط در 2 تا 3 ساعت بعد از زايمان وجود دارد و بايد از بين برود. علت این اکروسیانوزدلایل زیر میباشد:
هموگلوبین نوزاد
زمان قطع بند ناف
کند بودن جریان خون نوزاد
با اولین تنفس مقاومت عروق ریه کم میشود و مقاومت عروق گردش خون زیاد میشود.دریچه ی بیضی از نظر عملکردی 2ساعت پس از تولد بسته میشود ولی از نظر اناتومیکی در طی 3ماه به طور کامل بسته خواهد شد .كانال شریانی نیز در طی 15 ساعت اول از نظر عملکردی ودر سن 3هفتگی نوزاد از نظر اناتومیکی بسته خواهد شد .دریچه ی ورید نافي نیز در هنگام قطع بند ناف بسته میشود سپس این مجراها تبدیل به بافت غضروفی میگردد.
تعادل اب و الکترولیت
در دوران جنینی،قسمت اعظم بدن را اب تشکیل میدهد ولی در هنگام تولد 73%ودر بزرگسالان 58%وزن بدن را اب تشکیل میدهد. در دوران جنینی مایع خارج سلولی بیش از داخل سلولی است ولی پس از تولداین مایع به تدریج جابجا میشود .در یک نوزاد میزان مایع خارج سلولی،سدیم وکلراید کل بدن بالاتر و سطح پتاسیم،منیزیم وفسفات کل بدن پایین تر است.میزان جابجایی مایع در یک نوزاد 7برابر،متابولیسم وتولید اسید 2برابر بزرگسالان است،کلیه ها نابالغ بوده و توانایی تغلیظ ادرار را ندارند .بنابراین نوزاد بسیار مستعد به کم ابی،پرابی واسیدوز است.
تعادل سیستم اداراری
تمامی اجزای ساختمانی سیستم ادراری در هنگام تولد ساخته شده اند ولی کلیه ها کارایی کافی برای تغلیظ ادرار و توانایی سازگاری با حالتی مانند دهیدراتاسیون را نداشته و سریعتر دچار اختلالات اب و الکترولیت میشوند. زمان اولین ادرار نوزاد مهم است ادرار نوزاد بیرنگ و بی بو است واگر نوزادی در طی 24 ساعت اول دفع ادرار نداشت باید مورد بررسی قرار گیرد. بیشترین دلایل عدم دفع ادرار دهیدراتاسیون یا گرفتگی مجاری ادراری است همچنین نقص های مادرزادی مانند نبودن کلیه و مجاری ادرار نیز ممکن است عامل بی ادراری نوزاد باشند .
سیستم پوششی
در هنگام تولد تمام ساختمان های پوست موجود میباشند
ولی از نظر عملکرد به تکامل نهایی خود نرسیده اند.غدد چربی در اواخر دوره ی جنینی و ابتدای شیرخوارگی بسیار فعالند،بیشترین مرحله ی فعاتیت ان سر ،صورت و دستگاه تناسلی بوده و ماده پنیری شکل به رنگ خاکستری مایل به سفید به نام ورنیکس کازئوزا تولید می کند که اگر بعداز تولد با حمام شسته نشود در عرض 48-24 ناپدید می شود .
پوست نوزاد صاف وپف الود است بخصوص در اطراف چشم ها ،پاها ،اسکروتوم و لبهای سیستم تناسلی دختران .پوست ابتدا قرمز بوده و سپس صورتی میگردد.پوست با موهای ریزی به نام لانگو پوشیده شده که در عرض هفته ی اول میریزند و این موها بیشتر در شانه ها ،پشت کمر وپیشانی دیده میشوند .
رنگ پوست بر اساس عملکرد نوزاد متغیر است،در هنگام گریه قرمز رنگ و در هنکام انقباض عروقی(در هنگام سرما)به طور گذرا کبود میشوند .کبودی موقت در انتهای دست و پا طبیعی بوده ولی رنگ پریدگی میتواند نشانه ی کم خونی،هیپو ترمی و موقعیت های دیگر باشد.
تغییرات سیستم گوارش
بعد از تولد توانایی نوزادبرای هضم،جذب و متابولیسم غذا کافی است ولی این سیستم هنوز به تکامل نهایی خود نرسیده است. انزیم های لازم برای سوخت وساز پروتئین و کربوهیدراتهای ساده کافی است ولی به دلیل کمبود امیلاز پانکراس پلی ساکاریدها را نمی تواند هضم نماید .کمبود لیپاز پانکراس باعث کاهش جذب چربی ها می گردد بنابراین هضم مواد غذایی حاوی چربی اشباع شده به خوبی صورت نمی گیرد.
کبد نارس ترین قسمت دستگاه گوارش است و فعالیت انزیم گلوکرونیدترانسفراز که بر روی اتصال بیلی روبین به انزیم نقش دارد کم بوده و این مسئله باعث بروز جاندیس فیزیولوژیک می گردد و اکثر نوزادان پس از تولد دچار زردی می شوند.تولید پروتئین های پلاسما کم بوده واین مسئله در ایجاد ورم در نوزاد بخصوص در هنگام تولد موثر است.
بیشتر غدد بزاقی در هنگام تولد موجود هستند ولی معمولا تا سن3-2 ماهگی ترشح بزاق ندارند. ظرفیت معده سریعا به90میلی لیتر می رسد و به همین دلیل باید به نوزاد با فاصله،کوتاهتر و با تکرار شیر داد.
اولین مدفوع نوزاد مکونیوم نام دارد که شامل مایع امینیوتیک،ترشحات روده،سلولهای مخاطی و گاهی اوقات خون،مو و صفرا میباشد و معمولا در طی 36 ساعت اول تولد دفع می شود و رنگ ان سبز تیره و چسبنده و بدون بو است.
پدیده ی رگورژیتاسیون یا برگشت شیر :
به برگشت شیر از معده بدون اینکه مراحل هضم در ان انجام شده باشد و دارای اسیدهای صفراوی باشد.تا 6ماهگی طبیعی است اما اگر ادامه داشته باشد ناشی از ریفلاکس مری است .که به دلایل زیر میباشد:
1-پرخوری
2-بلع هوا همراه شیر
3-نارس بودن کاردیا
سیستم اسکلتی ماهیچه ای
در هنگام تولد بافت سیستم اسکلتی بیشتر از غضروف تشکیل شده وحاوی مقدار کمی کلسیم است.به همین دلیل استخوان های نوزاد بسیار نرم و قابل انعطاف می باشند،مفاصل حالت پلاستیکی داشته و این مسئله به عبور نوزاد از کانال زایمان کمک می کند. نوزاد باید بطور مکرر تغییر وضعیت داده شود تا استخوانها تغییر شکل ندهند .حرکات نوزاد غیر هماهنگ میباشد و کنترل روی نگهداری ماهیچه ها ندارند .این عدم کنترل و هماهنگی در ماهیچه های چشمی سبب می گردد که چشم نوزادان لوچ شود.
پلکها اکثرا بسته هستند به دلیل عدم تکامل مجرای اشکی
تا سن 3-1 ماهگی اشک وجود ندارد .
سیستم دفاعی
بدن نوزادان از طرق مختلف خود را در مقابل عفونت حفظ می کند. اولین خط دفاعی پوست و بافت مخاطی است .دومین خط عناصر سلولی موجود در سیستم ایمنی هستند .خظ سوم دفاعی تولید انتی بادی بر علیه انتی ژن است .کودکان تا قبل از شروع ماه سوم زندگی قادر به تولید گاماگولبولین نیستند وigg را از دوران جنینی ئ از شیر مادر دریافت می کنند که انها را بر علیه بیماری های عفونی مثل دیفتری ،سرخک،فلج اطفال،هپاتیت و سرخچه برای سه ماه مصوم می کند.
سیستم اندوکرین
سیستم اندوکرین در نوزاد به تکامل رسیده است ولی از نظر عملکردی نابالغ است. برای مثال هورمون انتی دیورتیک کم ترشح میشود و این مسئله می تواند نوزاد را مستعد به کم ابی کند .گاهی هورمون های مادری باعث بلوغ کاذب شده و سبب بزرگی پستان ودستگاه تناسلی دختران می شود و گاهی کمی شیر ترشح می کند(در روزهای اول بعداز تولد و حداکثر تا دو ماه دوم) گاهی در نوزادان دختر قاعدگی کاذب به صورت خروج ترشح شیری یا خونی مشاهده می گردد که این مسئله به علت افت ناگهانی استروژن و پروژسترون می باشد .
سیستم عصبی
سیستم عصبی نوزاد در هنگام تولد تکامل کافی پیدا نکرده است ولی در حدی می باشد که بتواند زندگی خارج رحمی را تحمل نماید و از بحران های مهمی مثل شروع تنفس،حفظ تعادل اسید و باز و کنترل درجه حرارت گذشته و در اولین لحظات زندگی خود را با محیط جدید تطبیق دهد در ابتدا اعصاب محیطی بدون میلین می باشند و به مرور مییلین دار می شوند این روند از طرف سر شروع می شود و به اندام های انتهایی ختم می شود .مییلین دار شدن اعصاب سرعت انتقال پیام های عصبی را افزایش می دهند .رفلکسهای نوزادی متنوع بوده و وجود انها نشانه ی سلامت عصبی وی است .
برجستگی
قسمتی ازسر که از داخل کانال زایمانی عبور
می کند استخوانها جابه جا می شود ودر قسمتی برجسته میشود این حالت طبیعی است وچند روزپس تولد بر طرف میشود.
چشم ها
رنگ چشم ها مابین آبی تیره یا خاکستری یا قهوه ای است و تا 3 ماهگی رنگ چشم مشخص نیست.
قرنیه چشم به اندازه بزر گسالان است و بزرگتر ازحد ممکن است ناشی از گلوکوم مادرزادی باشد.
قطر مردمک 1-5/ میلیمتراست وکمتر از نیم دلیل دریافت دارو مخدر توسط مادر است وبیشتر1 به علت افزایش فشار داخل جمجمه می باشد.
گوش ها:
درنوزاد گوش خارجی تشکیل نشده به راحتی خم می شود .خطی که از گوشه ی داخلی و خارجی چشم عبور میکند ⅓ بالای لاله گوش را قطع میکند واگر گوش پائین ترازاین حد باشد بيماريهاي كروموزمي مطرح است.
بینی:
بینی نوزاد روی صورت بزرگ به نظر میرسد که با رشد کودک تناسب برقرار میشود.برای کنترل آترزی کوانال(انسداد مجاری بینی)دهن را بسته ویک سوراخ راگرفته وازنظر عبور هوا چک میکنیم و همین عمل را برای سوراخ مقابل انجام میدهیم.
دهان:
دهان نوزاد را موقع گریه مشاهده کنید کام از نظر ناهنجاری بررسی کنید.
گردن:
گردن نوزاد پهن وکوتاه است.گردن نوزاد به راحتی باید بچرخد سفتی میتواند ناشی ازتورتیکولیس مادرزادی ویا آسیب عضله گردني و یا مننژیت باشد.پره دار بودن ناشی از تریزومی 18 و یا سندرم ترنر است.
قفسه سینه:
به علت بزرگی سر ممکن است کوچک به نظر برسدتا 2سالگی بزرگتر از سر میشود.پستان نوزاد ترشح زلال و آبکی که به آن شیر ویچ گویند که بعلت قطع هورمونهای مادری بعد تولد شروع به کوچک شدن میکنند.قفسه ی سینه باید قرینه باشد.
فشار خون 65روی41 است که با گریه وفعالیت بیشترمیشود.
شکم:
کمی برجسته است.بند ناف سفید ژلاتینی و دارای 1 ورید و2شریان است.
مقعد:
ازنظربسته بودن یا نبودن چک میشود.که باید تا 24 ساعت دفع مکونیوم داشته باشد.
دستگاه تناسلی مذکر:
اسکروتوم متورم وپرخون است.
کریپتورکیدیسم: نهان بیضگی
آژنزی:تشکیل نشدن بیضه
اکتوپی: نابه جا بودن بیضه
پنیس نوزاد2سانتیمتراست ومجرا ازنظر باز بودن
وپایینتر بودن هیپوسپادیاس وبالاتر بودن اپیسپادیاس
بررسی می شود.
دستگاه تناسلی مونث:
به علت اثر هورمونهای مادری متورم است برخی ممکن است ترشح وخونریزی نیز داشته باشد.
اندام ها:
دست ها و پاهها کوتاه به نظر میرسد ناخن ها نرم وصاف است.حرکات دست و پا باید قرینه باشد.ازنظر پره داربودن انگشت اضافی چین دست باید بررسی شود.
سیستم عصبی عضلانی :
نوزاد ترم با تکان دادن دست و پا تلاش برای نگه داشتن سرخود عملکرد عصبی عضلانی خود را نشان میدهد
رفلكس هاي نوزاد
مورو
مكيدن
چنگ زدن
تونيك گردن
بابنسكي
پلك زدن
بلعيدن
رقصيدن
رفلکس جستجو :
در رفلکس جستجو اگر یک طرف صورت نوزاد را لمس کنیم یا به گونه یا گوشه لب نوزاد شیئ و یا نوک پستان را تماس دهیم نوزاد سرش را به طرف عامل تحریک برمی گرداند.
معمولاً این رفلکس در 4-3 ماهگی ناپدید می شود .
رفلکس مکیدن:
در رفلکس مكيدن اگر یک طرف صورت نوزاد را لمس کنیم یا به گونه یا گوشه لب نوزاد شی و یا نوک پستان را تماس دهیم نوزاد سرش را به طرف عامل تحریک برمی گرداند و شروع به مكيدن مي كند.
معمولاً این رفلکس در 12 ماهگی ضعيف مي شود ولي ممكن است تا پايان عمر هم باقی بماند.
رفلکس چنگ زدن:
چنانچه انگشت خود را کف دست نوزاد قرار دهیم نوزاد برای لحظاتی آن را محکم نگاه می دارد. این رفلکس در پا نیز وجود دارد. بطوری که وقتی کف پای نوزاد را تحریک کنیم نوزاد کف پا را جمع می نماید.
این رفلکس بعد از 3 ماهگی کاهش یافته و ارادی می گردد و در 10-8 ماهگی کاهش یافته و از بین می رود.
رفلکس بابنسکی . :
چنانچه کناره خارجی کف پای نوزاد را با یک شی نسبتاً تیز یا ناخن تحریک کنیم در حالت طبیعی نوزاد شست و سایر انگشتان پای خود را باز می کند. در صورت عدم تکامل سیستم عصبی مرکزی نوزاد قادر به انجام این عمل نمی باشد. عدم این رفلکس نشان دهنده ضربه مغزی نوزاد است. این رفلکس بعد از 1 سالگی از بین می رود.
رفلکس راه رفتن یا رقصیدن
اگر زیر بغل نوزاد را گرفته و نوزاد را به حالت قائم آویزان نگاه داریم پاهای خود را مانند حالت گام برداشتن به حرکت در می آورد. چنانچه این گام برداشتن غیر متقارن باشد می توان دلیل صدمه سیستم عصبی مرکزی و یا شکستگی استخوان های بلند پا باشد.
این رفلکس در 2 ماهگی از بین می رود.
رفلکس تونیک گردن
چنانچه نوزادی را که به پشت خوابیده سر او را به طور ناگهانی به یک طرف برگردانیم نوزاد دست و پای سمت چرخش را کاملاً باز کرده و دست و پای طرف مقابل را جمع می کند.
این رفلکس در 6-5 ماهگی از بین می رود
رفلکس بیرون اندازی زبان
اگر ماده ای بر روی قسمت قدامی زبان نوزاد قرار گیرد نوزاد با تف کردن ماده را به بیرون دهان می اندازد.
این رفلکس در بدو تولد وجود داشته و تا 4 ماهگی ادامه دارد.
رفلکس مورو
اگر نوزاد را در وضعیت نیمه قائم قرار بدهیم و برای لحظه ای کوتاه زیر سر او را رها کرده و مجدداً نگاه داریم نوزاد دست و پای خود را باز کرده. از بدن دور می کند و انگشت شست و اشاره را به صورت حلقه ی c
در می آورد و مجدداً دست و پای را به بدن نزدیک کرده و جمع می کند.
این رفلکس در حدود 4-3 ماهگی از بین می رود و در 2 ماهگی به حداکثر خود می رسد.
رفلکس چشم های عروسکی
در این رفلکس نوزاد سرش را آرام به طرف راست یا چپ بر می گرداند که معمولاً متابعت می کند و این رفلکس وقتی ناپدید می شود که نوزاد قادر به خیرگی روی یک شی باشد.
رفلکس پلک زدن:
چنانچه چشمهای نوزاد در تماس با نور چراغ قوه یا حرکت ناگهانی شی قرار گیرد نوزاد در پاسخ برای محافظت از چشمها پلکهایش را سریع می بندد.
رفلکس عطسه و سرفه
چنانچه ماده ای خارجی به راه هوایی فوقانی یا تحتانی نوزاد وارد شود, نوزاد برای تمیز شدن راه هوایی فوقانی با عطسه و راه هوایی تحتانی با سرفه پاسخ می دهد.
رفلکس اوغ زدن:
هنگامی که غذایی با حجم بیش از ظرفیت بلعیدن در دهان نوزاد گذاشته گذاشته شود, در پاسخ برگشت فوری غذای هضم نشده صورت می گیرد.
حواس
شنوایی: جنین در رحم میتواند بشنود.و باخشک شدن کانال پس تولد بخوبی میشنود ولی نمیتواند به خوبی جهت یابی میکند.
بینایی : جنین از سطح دیواره شکم مادر تاریکی و روشنایی را حس میکند.وتافاصله 30-5/ 22 اشیا قابل رویت است.
لامسه: در هنگام تولد کاملا تکامل یافته است.به همین دلیل به نوازش پاسخ میدهد.
چشایی: جنین حس چشایی دارد وبه مزه مایع آمنیوتیک پاسخ میدهد
بویایی:درنوزاد کامل است.نوزاد به بوی مادر وشیرواکنش میدهد.
آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید